Να υπενθυμίσουμε ότι το πρόγραμμα είχε τίτλο "ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΚΑΜΕΝΟ ΔΑΣΟΣ
Μερικές από τις δράσεις μας είναι:
1. Κατασκευή μακέττας που αποτυπώνεται δασική περιοχή μετά τις πυρκαγιές του Αυγούστου στο μισό κομμάτι ενώ στο άλλο μισό εμφανίζεται η περιοχή μετά από την φυσική ή τεχνητή αναδάσωση.
Η μακέτα κατασκευάστηκε από τις μαθήτριες του ΑΥ1 του σχολείου μας , Μαρία Λαμπαρδάκη, Άρια Ζουρίδη, Μαρία Αυγουστάκη και Σούλα Αποστολάκη.
Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ήταν :
1. Μακετόχαρτο για τη βάση
2. Παλιές εφημερίδες που κάναμε μπάλες για να της κολλήσουμε πάνω στο μακετόχαρτο. Με αυτόν τον τρόπο δώσαμε το σχήμα και το ανάγλυφο της περιοχής.
3. Γύψος (ή γυψοταινίες) με νερό για να καλύψουμε τις εφημερίδες.
4. Με τέμπερες καφέ και πράσινες βάψαμε το έδαφος. Καφέ ως υπόστρωμα για τις καμένες περιοχές και πράσινο για τις αναγεννημένες περιοχές.
5. Καμένα ξύλα για την αναπαράσταση του καμένου δάσους
6. Στάχτη και κάρβουνα από το τζάκι αλλά και άμμο για την κάλυψη του εδάφους της καμένης περιοχής.
7. Φρέσκα τμήματα διαφόρων φυτών για να δείξουμε τη νέα βλάστηση αλλά και την αναγέννηση του καμένου δάσους.
2. Κατασκευή ιστολογίου Blogg (http://2epal-dasos.blogspot.com) όπου δημοσιεύσαμε φωτογραφικό υλικό που συλλέξαμε από διάφορες πηγές, με τις καμένες περιοχές της Πελοποννήσου καθώς και δορυφορικούς χάρτες κατά τη διάρκεια των πυρκαγιών του Αυγούστου.
Στο ιστολόγιο αυτό δημοσιεύσαμε επίσης πρωτοσέλιδα των τοπικών εφημερίδων της Ηλείας που μπορέσαμε και συλλέξαμε μετά από έρευνα στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα στους δικτυακούς τόπους των εφημερίδων αυτών.
3. Οι μαθήτριες Κατερίνα Μαγουλάκη, Νατάσα Σκαλίδα και Χριστίνα Παπαδακάκη δημιούργησαν εργασία με υλικό από τις εφημερίδες σε Power Point την οποία παρουσίασαν στο Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κρεστένων που επισκεφθήκαμε. Το προσωπικό του κέντρου έδειξαν ιδιαίτερη ικανοποίηση για την εργασία αυτή και μας ζητήθηκε να κρατήσουν αντίγραφο. Δυστυχώς τεχνικοί λόγοι δεν μας επιτρέπουν προς το παρόν να την δημοσιεύσουμε σε αυτή τη σελίδα.
4. Στο ιστολόγιό μας δημιουργήσαμε μία διαδικτυακή ψηφοφορία με περιορισμένη διάρκεια για να δούμε τι πιστεύει ο κόσμος για την αναδάσωση στις καμένες περιοχές.
Στην ψηφοφορία ψήφισαν 34 επισκέπτες της σελίδας μας. Η επιλογή Αναδάσωση άμεσα με τεχνητά μέσα και δενδροφυτεύσεις συγκέντρωσε το 42% των ψήφων ενώ η επιλογή Να αφήσουμε την φύση να εκφραστεί αφού λάβουμε μέτρα για την προστασία της συγκέντρωσε το 58%.
Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας αποτέλεσε στοιχείο προβληματισμού και αντικείμενο συζήτησης στην ομάδα μας από την οποία συμπεράναμε ότι ο συνδυασμός και των δύο μεθόδων αποκατάστασης θα μπορούσε να ήταν ο πιο αποτελεσματικός.
Από τη συζήτησή μας αναδείχθηκαν σημαντικά θέματα που αφορούσαν τις προεπιλεγμένες απαντήσεις της δημοσκόπησης.
Αρχικά επισημάνθηκε από όλους ο κίνδυνος διάβρωσης των εδαφών από πλημμύρες και κατολισθήσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα αλλά και ο κίνδυνος από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις (οικοπεδοποίηση, αλλαγή χρήσης γης, βόσκηση κλπ). Κατόπιν συζητήθηκε το μεσογειακό οικοσύστημα και οι τάσεις ανανέωσής του κάθε περίπου 25 χρόνια. Στη συνέχεια συζητήθηκαν οι πληροφορίες που πήραμε από το προσωπικό του ΚΠΕ Κρεστένων σχετικά με τις ιστορικές αναφορές για την χλωρίδα της περιοχής.
Η τεχνητή αποκατάσταση του τοπίου με δενδροφυτεύσεις θα μπορούσε αρχικά να λύσει το πρόβλημα της αισθητικής του χώρο, όμως τίποτα δεν εξασφαλίζει ότι τα δέντρα αυτά θα μπορούν να επιβιώσουν χωρίς την προαπαιτούμενη χλωρίδα χαμηλού ύψους (χόρτα, βρύα κλπ) η οποία συνυπάρχει με το δάσος. Αυτός κυρίως ήταν και ο λόγος που ο Κρόνειος Λόφος στην Αρχαία Ολυμπία δεν φυτεύτηκε αμέσως με μεγάλα δέντρα όπως είχε προαποφασιστεί. Επίσης από ιστορικές αναφορές (Παυσανίας κ.α) φαίνεται ότι στην περιοχή αυτή δεν υπήρχε μόνο ο συγκεκριμένος τύπος πεύκου αλλά και άλλα δασικά δέντρα όπως βελανιδιές, καστανιές κλπ.
Κατά την φυσική αποκατάσταση του τοπίου αφήνεται στη φύση να αποφασίσει πότε και ποιά δέντρα θα αναπτύξει. Χρειάζεται όμως η προαπαιτούμενη βλάστηση η οποία θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ασφαλούς ανάπτυξης του δάσους. Εδώ όμως θα πρέπει να επισημανθούν οι μέθοδοι προστασίας του δάσους από τις κατολισθήσεις με κορμοπλέγματα ή κορμοφράγματα τα οποία θα συγκρατήσουν το έδαφος ώστε να μην παρασυρθεί από τις βροχές μαζί με τους σπόρους ή τα νεαρά φυτά.
Μία άλλη μέθοδος που συνδυάζει την τεχνητή με την φυσική αποκατάσταση είναι η μέθοδος Φουκουόκα με την οποία διάφοροι σπόροι δέντρων και χαμηλής βλάστησης, καλυμμένοι με άργυλο και θρεπτικά συστατικά σκορπίζονται στον χώρο είτε από αεροπλάνο είτε από εδάφους και να αφεθεί η φύση να εκφραστεί ελεύθερα για το ποιους από αυτούς τους σπόρους θα βλαστήσει. Και εδώ όμως χρειάζεται η προστασία κυρίως από την βόσκηση. Τις πληροφορίες για την μέθοδο αυτή μας έφερε η συμμαθήτριά μας Μαρία Πανταζή μετά από έρευνα στο διαδίκτυο.
Έτσι συμπεράναμε ότι ο συνδυασμός των δύο μεθόδων που προτείνονται στην δημοσκόπησή μας, εξασφαλίζει τόσο την αναγέννηση του δάσους όσο και την αισθητική αποκατάσταση ορισμένων περιοχών με προφανή αντίκτυπο στην ψυχολογία των κατοίκων της περιοχής.
Να επαναλάβουμε όμως ότι η προστασία από τους επικίνδυνους για το δάσος παράγοντες (πρόληψη φυσικών καταστροφών, ανθρώπινες παρεμβάσεις , βόσκηση κλπ) είναι απαραίτητη σε κάθε περίπτωση.
5. Επισκεφθήκαμε το Δάσος Στροφυλιάς της Καλογριάς Αχαϊας, ένα από τα μοναδικά ίσως
δάση με κουκουναριές που έχει μείνει ακόμα ανέπαφο από την ανθρώπινη παρέμβαση. Στο δάσος αυτό είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε τους ήχους και τα θροΐσματα του το κελάηδισμα των πουλιών και να απολαύσουμε το ποτάμι που το διατρέχει. Για να φτάσουμε εκεί αρκούσε μια μικρή παράκαμψη 13 Km στο ύψος του χωριού Λάπα που βρισκόταν στον δρόμο μας για τα Κρέστενα. Το δάσος αυτό καταλήγει σε μία αμμώδη παραλία (δηλαδή είναι παράκτιο δάσος) και για τον λόγο αυτό λέγεται "Δάσος Στροφυλιάς". Δάσος Στροφυλιάς λέγεται και το δάσος της περιοχής Καϊάφα Ηλείας που επισκεφτήκαμε δύο μέρες αργότερα επειδή και αυτό βρίσκεται δίπλα στην θάλασσα.
6. Επισκεφθήκαμε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κρεστένων και ενταχθήκαμε στο πρόγραμμά του "ΟΛΥΜΠΙΑΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ". Μέσα από αυτό το πρόγραμμα είχαμε την ευκαιρία να διαπιστώσουμε με τα ίδια μας τα μάτια την υπερεκμετάλευση του Αλφειού ποταμού με τις υπερβολικές και ενδεχομένως παράνομες αμμοχαλικοληψίες, την καμένη περιοχή γύρω από τον Αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας και ιδιαίτερα την καταστροφή στον Κρόνειο Λόφο, το δάσος και τη λίμνη Καϊάφα αλλά και την παραλία με την τεράστια αμμουδιά. Το πέρασμα της φωτιάς είχε αφήσει τα ίχνη του παντού.
Οι εκπαιδευτικοί του ΚΠΕ Κρεστένων (κ. Παναγιώτης Σταθόπουλος, κ. Θανάσης Κατσίμπελης, κα. Αγγελική Τσούρα και κ. Γίωργος Αγγελακόπουλος) ήταν για μας ιδανικοί ξεναγοί τόσο στις περιοχές που δέχονται πλήγματα (Αλφειός, Καμένα δάση) όσο και στον Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας στον οποίο μας ξενάγησαν με έναν ιδιαίτερα πρωτότυπο βιωματικό τρόπο.
Εντύπωση και θλίψη όμως μας προκαλούνται από τις εφιαλτικές εικόνες του καμένου Κρόνειου λόφου στην Αρχαία Ολυμπία αλλά και της περιοχής γύρω από τον βιότοπο Natura της λίμνης και του δάσους Καϊάφα.
φωτογραφίες
7. Συμβολική δενδροφύτευση ενός κρητικού πεύκου (Pinus Brutia , πεύκη η τραχεία) και μιας ελιάς που μεταφέραμε από την Κρήτη, στον περιβάλλοντα χώρο του ΚΠΕ Κρεστένων. Η δράση αυτή είχε συμβολικό χαρακτήρα δεδομένου ότι τα δέντρα που επλήγησαν περισσότερο στην περιοχή αυτή ήταν το πεύκο και η ελιά.
8. Συμπλήρωση νέων σελίδων με τις κατάλληλες συνδέσεις στο βασικό ιστολόγιο για την παρουσίαση των εμπειριών και των δράσεών μας.
Έτσι δημιουργήσαμε μία σελίδα ιστολογίου που παρουσιάζει τις εμπειρίες μας και τις φωτογραφίες από τις επισκέψεις μας, και μία νέα επίσης σελίδα ιστολογίου που παρουσιάζουμε τις πιο σημαντικές από τις δράσεις μας κατά τη διάρκεια του προγράμματος.
9. Δημοσιεύσαμε ευχαριστήριο για το προσωπικό του ΚΠΕ Κρεστένων και του ΕΙΝ (Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας που μας φιλοξένησε) σε δύο τοπικές εφημερίδες (ΠΡΩΪΝΗ και ΠΡΩΤΗ) ενώ ετοιμάζουμε άρθρο με κείμενο και φωτογραφίες για την τοπική εφημεριδα ΠΑΤΡΙΣ.
